Kuifje - De Blauwe Lotus

De figuur van de fakir wordt in het begin van het verhaal geïntroduceerd. Hij wordt opgevoerd als wonderdoener die het plot dat Kuifje te wachten staat voorspelt.

Hij wordt nogal karikaturaal voorgesteld als een goochelaar die over een een arsenaal vaan truken beschikt om de mensen te vermaken. Niettegenstaande dat het wandelen op glas, het doorboren met messen en het spijkerbed effectief ascetische praktijken zijn die uit de werkelijkheid gegrepen zijn moet worden benadrukt dat deze stereotypering geen eer doet aan de beweegreden van de fakir. 

Fakir, naar het Arabische 'faqr' dat armoede betekent, is een persoon die een geestelijke discipline nastreeft gericht op een volledige afhankelijkheid van God. God is werkelijk rijk en de gelovige is behoeftig van Zijn voorzienigheid.
Vaak afgebeeld als asceet in armoede hoeft zelfs dit niet per se het geval te zijn, men kan ook volledig onthecht en in overgave leven met de rijkdom die men bezit.

Deze illustratie, die sfeerscheppend wordt afgebeeld bij de iconische intrede van Kuifje in Shanghai, is een vrij getrouwe weergave van een typisch Chinees straatbeeld destijds.
Hergé liet zich goed informeren door verscheidene chinezen die hecht met hem samenwerkten voor de totstandkoming van het verhaal. De Chinese kalligrafie is van hun hand.
De typische en belangrijke kleur rood in al haar variaties werden onderzocht. In de klederdracht ziet men goed het verschil in rang en stand van de afgebeelde personen. Ook hier werd rekening gehouden met een getrouwe weergave van kleur.
De riksja is naar alle waarschijnlijkheid een uitvinding gemaakt door een Amerikaan in het Japan van de negentiende eeuw en werd in heel Azië lange tijd gebruikt zoals hier afgebeeld. De hedendaagse versies zijn veelal gemotoriseerd.
De poort aan de achterzijde is is gebaseerd op een stadspoort uit Peking.

De complexe politieke omstandigheden destijds resulteerden in verschillende rechtsbevoegdheden over het territoriale oppervlak van de stad. Officieel behielden de Chinezen de soevereiniteit over het gebied, maar in feite bepaalden de Britten, en vanaf de jaren dertig de Japanners wat er gebeurde in het gebied.
De Britse an Amerikaanse concessie werden in 1863 samengevoegd tot de Internationale Concessie, ook deze wordt in de strip vernoemd.

Rechts van de poort hangt de gele affiche waarop de foto van Kuifje staat omdat hij gezocht wordt door de autoriteiten. Het is aan hem om onopgemerkt door de zwaarbewaakte toegangspoort te glippen. De militairen zijn in opperste staat van paraatheid en goed voorzien. We zien de prikkeldraad, zandzakjes, uniformen en wapens. De burgers schuiven aan in de richting van de poort terwijl een man van rang, in met rood afstekend uniform, hun papieren controleert.

Nummer een is het karakter en temperament van het volk. Ik heb dit vooral positief ervaren, zij het bij tijden wat eigenaardig gevonden. De sociale aard en wat ik belangstelling zou noemen ziet men hier.
Ik herinner me een voorval waar ik op over een brug wandelde om langs de kant van de weg te onderhandelen over een trosje bananen, waarop ik me enkele ogenblikken later omkeerde om mijn weg te hernemen en vond dat ik omsingeld was door een dertigtal geïnteresseerde omstaanders.
De gapende blikken en uitingen van curiositeit naar dit groteneuzenvolk, zoals de westerlingen worden genoemd, hebben me veelvuldig getroffen.
Ook Jansen en Janssen kunnen hier niet aan ontsnappen.
Volgens mij gaat het hier niet zozeer om spot dan wel blijmoedigheid.

Het eettafeltje in de linkerbenedenhoek, een zwaarbeladen chinees, een fruitkraampje, de massale gezamenlijke opkomst; het doet me allemaal denken aan die typische sociale aard.

Nummer twee is de natuur en de pittoreske dorpsgezichten. Voor elk globetrotter een charmerend hoogtepunt zijn deze landelijke regio's: liefst wat verborgen en aan de oever van een rivier.

Guilin was zo'n regio bij uitstek: rijstvelden en golvende eivormige heuveltoppen zover het oog ziet, doorkliefd met rivieren en beken en bevlekt met gehuchten, dorpen en steden langs hun oevers.
Net wat zoals je hier ziet.

Of neem nu die ellenlange trappen aangelegd in de bergen.
Verschillende bergtoppen in China worden door het volkse natuurgeloof als heilig beschouwd. Om het de vele pelgrims en ouderen het wat makkelijker te maken om het tempeltje aan de top te bereiken werden de flanken geplaveid met trappen.

Tot slot nog een aanhaling naar de wederzijdse vooroordelen.
Kuifje heeft net een jongen uit de rivier gered. Bij het maken van de strip vond men dat Kuifje nog een metgezel nodig had in het verhaal. Tchang is genoemd naar de man die wekelijks op zondag bij Hergé op visite kwam om de details van de strip te bespreken. Ongetwijfeld werd er al eens gelachen over de cultuurverschillen tussen de twee. Met een vriendschappelijke oogwenk wordt hier in hun ontmoeting verwezen naar de opvattingen die zoal circuleren over het volk aan de andere kant van de wereld. Zoals vaak is er wel enige realistische basis, het gerucht dat onder het volk verspreid wordt doet de rest.

Al gauw ontstaat er een vruchtbare vriendschap tussen beide. Het is een boodschap die verder echoot doorheen de eeuwen: eenheid in verscheidenheid.

"De aarde is slechts één land, waarvan alle mensen de burgers zijn."